„Gdzie są chłopcy z tamtych lat, dzielne chwaty?…”
Mija 100 lat od momentu wybuchu III powstania śląskiego, które przesądziło o przyłączeniu części Górnego Śląska do Polski w 1922 roku. W powstańczych zrywach, w latach 1919, 1920 i 1921, wzięło udział kilkadziesiąt tysięcy powstańców (ich liczba nie jest do końca znana), głównie mieszkańców Górnego Śląska.
Byli wśród nich także ochotnicy z terenów całej odrodzonej Rzeczypospolitej. Pozostały po nich fotografie, często anonimowe. W zasobie Archiwum Państwowego w Katowicach mamy ich niewielki zbiór, rozproszony w różnych zespołach. Można je odnaleźć m.in. w aktach Polskiego Komisariatu Plebiscytowego w Bytomiu, Śląskiego Instytutu Naukowego im. J. Koraszewskiego w Katowicach, w aktach Komitetu Wojewódzkiego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w Katowicach lub Zbiorze fotografii i rycin. Chociaż większość z prezentowanych fotografii znana jest z publikacji naukowych, albumów oraz wystaw, to skorzystajmy z okazji i zobaczmy jeszcze raz „chłopców z tamtych lat” z okresu, gdy „zebrali się do jednej gromady”, wśród towarzyszy broni, w trakcie odpoczynku czy ćwiczeń.
