Złote lata Górnika Zabrze 1955-1988 w świetle dokumentów i prasy.

„Perła w koronie polskiego sportu”

W grudniu 2023 roku mija 75 lat od założenia Klubu Sportowego Górnik Zabrze. Z okazji jubileuszu przedstawiamy prezentację mającą na celu ukazanie sukcesów sportowych klubu spod znaku młotka i pyrlika na arenie krajowej i międzynarodowej. 

Wielosekcyjny Górniczy Związkowy Klub Sportowy Górnik Zabrze powstał z połączenia zabrzańskich górniczych klubów sportowych: KS „Zjednoczenie”, RKS „Skra”, KS „Pogoń” RKS „Concordia”, Zabrzańska Fabryka Maszyn Górniczych i „Scaley”. Spośród sekcji prym wiodły piłka nożna i lekkoatletyka. Stosownie do założeń statutowych działalność klubu była ściśle związana z przemysłem węglowym i opierała się o konkretną pomoc udzielaną przez Zabrzańskie Zjednoczenie Przemysłu Węglowego wraz z podległymi kopalniami oraz przez inne zakłady pracy z terenu Zabrza. Do największych osiągnięć klubu należą finał Pucharu Zdobywców Pucharów, 14-krotne Mistrzostwo Polski i 6-krotne zdobycie Pucharu Polski w piłce nożnej oraz 6 medali Igrzysk Olimpijskich, 1 medal Mistrzostw Świata, 9 medali Mistrzostw Europy i wiele medali Mistrzostw Polski w lekkiej atletyce.

Podstawę źródłową stanowią archiwalia i materiały prasowe przechowywane w zasobie i bibliotece Archiwum Państwowego w Katowicach oraz Oddziałach w Gliwicach i Raciborzu. Wykorzystano wybrane dokumenty z zespołów: 12/2693 Klub Sportowy Górnik Zabrze, 12/1793 Komitet Wojewódzki Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w Katowicach, 15/36 Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Zabrzu, 15/96 Okręgowy Związek Piłki Nożnej Śląska Opolskiego w Zabrzu, 18/417 Zbiór materiałów ulotnych Archiwum Państwowego w Katowicach Oddział w Raciborzu oraz artykuły zamieszczone na łamach „Trybuny Robotniczej”, „Dziennika Zachodniego”, „Sportu” i „Głosu Zabrza”. 

Dokumenty i artykuły prasowe podzielone zostały na części tematyczne: historia i organizacja klubu, osiągnięcia drużyny piłkarskiej w rozgrywkach krajowych i europejskich pucharach oraz sukcesy zawodników w dyscyplinach lekkoatletycznych. W poszczególnych częściach materiały są prezentowane w układzie chronologicznym.

W części I prezentacji przedstawiono wybrane materiały archiwalne i prasowe dotyczące założenia, organizacji i funkcjonowania klubu. Są to dokumenty protoplastów Górnika Zabrze, informacje o fuzji górniczych klubów z terenu Zabrza, statut, programy uroczystości jubileuszowych, sprawozdania z działalności klubu, dyplomy okolicznościowe, listy gratulacyjne, medal pamiątkowy, zestawienie medalistów i rekordzistów Igrzysk Olimpijskich, Mistrzostw Świata, Europy i Polski oraz podpisy sportowców, trenerów i pracowników klubu. 

W części II prezentacji przedstawione zostaną materiały archiwalne i prasowe dotyczące sukcesów drużyny piłkarskiej w rozgrywkach krajowych w latach 1955-1969. 

Zapraszamy do zwiedzania wystawy stacjonarnej w siedzibie Archiwum Państwowego w Katowicach.

Wybór materiałów, tekst: Józef Hano, Krzysztof Paszek, Tomasz Skowron

Skany materiałów archiwalnych wykonały: Ewelina Kisiel, Cecylia Skwirowska