Wystawy | U źródeł Wisły

U źródeł Wisły - Wisła w gospodarce

Trudno przecenić gospodarcze znaczenie Wisły. Od tysięcy lat służy mieszkańcom ziem obecnej Polski jako źródło wody pitnej oraz bogaty rezerwuar ryb i zwierząt, gromadzących się w jej korycie i wzdłuż jej brzegów. Doniosłą rolę spełnia Wisła w polskim rolnictwie. Wykorzystanie rzeki w tej gałęzi gospodarki przyczynia się do intensyfikacji produkcji rolnej w dorzeczu Wisły. Choć paradoksalnie może także doprowadzić do szkód w uprawach w wyniku lokalnych podtopień lub okresowych powodzi. Na terenie Górnego Śląska Wisła służy również zakładom przemysłowym regularnie pobierającym wodę z rzeki w celach produkcyjnych.

Nie mniej ważna jest rola rzeki jako szlaku komunikacyjnego, który niegdyś stanowił jedną z najważniejszych dróg handlowych Europy. Żegluga na Wiśle odbywała się i odbywa głównie w środkowym i dolnym biegu rzeki. Jednak i górny jej odcinek próbowano już w okresie II Rzeczypospolitej, za sprawą kanału Odra-Wisła włączyć do sieci krajowych dróg wodnych. Postulowano wówczas połączenie Zagłębia Węglowego z Wisłą za pomocą żeglownego kanału biegnącego od Katowic doliną Przemszy, poprzez Kanał Małopolski, zaprojektowany jeszcze przed I wojną światową, do ujścia Wilgi do Wisły nieopodal Krakowa. W kierunku zachodnim projektowano połączenie Katowic linią rzek Raby i Kłodnicy z Odrą. Miała to być część najważniejszej drogi wodnej Polski, łączącej Zagłębie z Bałtykiem. Warto wspomnieć, że o budowę kanału zabiegały największe koncerny hutnicze i węglowe. Do budowy kanału jednak nie doszło z powodu wybuchu II wojny światowej. W trakcie jej trwania powstały niemieckie projekty połączenia Odry z Wisłą, które jednak nie wykorzystywały Kłodnicy, Raby i Przemszy. Zakładano bowiem budowę całkowicie sztucznego kanału.

We wszystkich tych działaniach chodziło w największej mierze o stworzenie alternatywy dla kolejowego transportu węgla z Górnego Śląska. Jak duże znaczenie dla polskiej gospodarki posiada Wisła w śląskim jej biegu świadczy fakt, że trwają obecnie prace projektowe nad połączeniem rzeki z Odrą dzięki Kanałowi Śląskiemu.

Nie wolno zapomnieć także, że Wisła pełni doniosłą rolę turystyczną i rekreacyjną. Wszystko to sprawia, że gospodarcze znaczenie rzeki Wisły w polskiej gospodarce jest ogromne.