U źródeł Wisły - granica na Wiśle
W 1772 roku, w wyniku I rozbioru, część terytorium Polski została podzielona pomiędzy Prusy, Austrię i Rosję. W podziale tym Wiśle przypadła po części rola granicy państwowej. Największa polska rzeka rozgraniczała bowiem terytoria Prus i Austrii oraz Rzeczypospolitej. Granica prusko-austriacka na Wiśle rozpoczynała się w okolicach miejscowości Zarzecze, a kończyła w miejscu ujścia Przemszy.
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w roku 1918, rola rzeki na tym odcinku jej biegu nie zmieniła się. Nadal stanowiła naturalną granicę, tym razem pomiędzy Polską a spornym terytorium Górnego Śląska, o przynależności którego miał zadecydować plebiscyt. Dopiero w 1922 roku, po włączeniu części tego obszaru w granice Polski, Wisła na całym jej biegu znalazła się na polskim terytorium.
W zasobie katowickiego Archiwum przechowywanych jest wiele szkiców sytuacyjnych i planów prezentujących terytoria państw przedzielonych granicą na Wiśle. Na wyjątkową uwagę zasługuje natomiast drugi tom atlasu Karte der Preussisch-Oesterreichischen Landesgrenze lägns des Regierungsbezirks Oppeln in 170 Sectionen, który zawiera sekcje od 90 do 170, z których część szczegółowo przedstawia przebieg granicy na jej wiślanym odcinku.
