Pszczyna

Kontakt

Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Pszczynie

ul. Brama Wybrańców 1
43-200 Pszczyna

tel. 32 2103560
e-mail: appszczyna@katowice.ap.gov.pl

Kierownik Oddziału: p.o. mgr Agnieszka Ociepa-Weiss

Przyjmowanie stron, czytelnia i biblioteka w dniach:

środa:
9.00-11.30 i 12.00-14.30
czwartek:
9.00-11.30 i 12.00-14.30

Informacja o zespołach niedostępnych w Oddziale znajduje się w zakładce Komunikaty: https://katowice.ap.gov.pl/ap/tekst/informacja-o-zespoach-niedostpnych-w-oddziale-w-pszczynie  

 

W związku ze zmianami organizacyjnymi w Archiwum Państwowym w Katowicach, zgodnie z Zarządzeniem nr 15 Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych z dnia 31 marca 2022 r. w sprawie nadania statutu Archiwum Państwowemu w Katowicach informujemy, że od dnia 1 stycznia 2023 roku w pomieszczeniach dawnego oddziału będzie działać czytelnia obsługiwana przez Oddział III udostępniania zasobu archiwalnego.

W celu zapewnienia sprawnej obsługi oraz bezpieczeństwa akt, odwiedziny w czytelni należy wcześniej zarezerwować poprzez e-mail: czytelnia@katowice.ap.gov.pl, tel. 32 208 78 48 lub ePUAP. Godziny otwarcia czytelni nie ulegną zmianie i będzie ona czynna jak dotychczas tj. w środy i czwartki w godzinach od 8.30 do 14.30 (po wcześniejszym umówieniu i potwierdzeniu przez pracownika wizyty).

Do Państwa dyspozycji na miejscu pozostanie ponad 80% dotychczas przechowywanych akt. W Pszczynie udostępniane będą następujące zespoły archiwalne:

  1. Starostwo Powiatowe w Pszczynie
  2. Starostwo Pszczyńskie
  3. Wydział Powiatowy w Pszczynie
  4. Wydział Powiatowy w Pszczynie
  5. Inspektorat Szkolny w Pszczynie
  6. Obszar Dworski Pszczyna - Zamek
  7. Obszar Dworski Stara Wieś
  8. Obszar Dworski Siedlice
  9. Akta miasta Pszczyny
  10. Archiwum Książąt Pszczyńskich w Pszczynie
  11. Starostwo Powiatowe w Pszczynie
  12. Powiatowa Rada Narodowa w Pszczynie
  13. Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Pszczynie
  14. Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Pszczynie
  15. Spuścizna Franciszka Wiery - działacza regionalnego w Pszczynie
  16. Akta gminy Stara Wieś
  17. Powiatowy Inspektorat Szkolny w Pszczynie
  18. Zarząd Miejski i Miejska Rada Narodowa w Pszczynie
  19. Urząd Powiatowy w Pszczynie
  20. Zbiór plakatów, afiszy i obwieszczeń
  21. Zbiór fotografii
  22. Urząd Rejonowy w Pszczynie
  23. Inspektorat Szkolny w Pszczynie
  24. Powiatowy Urząd Szkolny Pszczyna I
  25. Starosta Powiatu Pszczyńskiego
  26. Kolekcja Bronisławy Spyry
  27. Gimnazjum Królewskie (ewangelicka Szkoła Książęca) w Pszczynie
  28. Urząd Miasta i Gminy Pszczyna
  29. Państwowe Seminarium Nauczycielskie męskie w Pszczynie
  30. Państwowe Liceum Pedagogiczne w Pszczynie
  31. Zbiór akt szkół ekonomicznych w Pszczynie

 

Pozostałe materiały archiwalne dostępne będą w Katowicach, gdzie czytelnia główna zaprasza: w poniedziałki i środy od godziny 8.30 do godziny 17.30, wtorki, czwartki i piątki od godz. 8.30 do godziny 14.30 (w lipcu i sierpniu codziennie od godziny 8.30 do godziny 14.30). 

Ponadto przypominamy, że od godziny 11.30 do godziny 12.00 we wszystkich czytelniach Archiwum Państwowego w Katowicach obowiązuje przerwa na wietrzenie i dezynfekcję.

Kliknij aby powiększyć

Pszczyński oddział Archiwum Państwowego w Katowicach według stanu na dzień 31 grudnia 2020  roku posiadał w swoim zasobie 170 zespoły i zbiory z ponad 89 tysiącami jednostek archiwalnych o rozmiarze przekraczającym 0,9 kilometra bieżącego akt. 

Obejmuje on materiały wytworzone w okresie od drugiej połowy XIII wieku. Najcenniejszym w skali ogólnopolskiej i najbardziej kompletnym pod względem źródłowym jest zespół Archiwum Książąt Pszczyńskich z lat 1287-1945. Składają się na niego dokumenty, akta polityczno-administracyjne, gospodarcze i rodzinne właścicieli ziemi pszczyńskiej: Piastów (do 1336 roku), Przemyślidów (1336-1480), Kazimierza II ks. cieszyńskiego (1480-1517), Turzonów (1517-1548), rodu von Promnitz (1548-1765), książąt von Anhalt-Coethen (1765-1846) i von Hochberg (1846-1945).

Na uwagę zasługują dobrze zachowane akta miast historycznego Stanowego Państwa Pszczyńskiego: Pszczyny (1466-1945) i Bierunia Starego (1826-1945) oraz starostw powiatowych od 1743 roku. Pokaźną grupę stanowią akta pszczyńskich sądów z lat 1849-1950 z aktami metrykalnymi parafii katolickich i ewangelickich od końca XVIII wieku do 1874 roku. W pszczyńskim Archiwum przechowuje się również akta przedsiębiorstw i instytucji gospodarczych, głownie tych związanych z koncernem książąt pszczyńskich von Hochberg.

Z zasobu Oddziału z zespołu Archiwum Książąt Pszczyńskich w IV edycji w 2021 r. na Polską Listę Krajową Programu UNESCO „Pamięć Świata” została wpisana mapa Wolnego Stanowego Państwa Pszczyńskiego Andreasa Hindenberga z 1636 r.

Archiwum Państwowe w Pszczynie powstało w lipcu 1950 roku na bazie historycznego Archiwum Książąt Pszczyńskich, którego zasób gromadzony był od co najmniej XIII wieku, i który szczęśliwie w znacznej części ocalał w niszczycielskim na Górnym Śląsku roku 1945. Zajmuje pomieszczenia dawnego archiwum książęcego, zlokalizowanego w północno-wschodnim skrzydle pszczyńskiego pałacu i korzysta nadal z historycznego wyposażenia archiwalnego, w tym specjalnych drewnianych szaf archiwalnych. Do pszczyńskiego Archiwum z czasem zaczęto przejmować akta administracyjne, gospodarcze i sądowe z zasięgu kompetencyjnego, w większej części obejmującego obszar historycznego wolnego stanowego państwa pszczyńskiego. Pszczyńską placówką archiwalną kierowali: Aldona Henzel (1950-1951), Irena Jagoda (1951-1952), Teresa Włodarska (1953-1966), dr Bronisława Spyra (1967-1987), Małgorzata Tomczykiewicz (1987-1998), Joanna Szczepańczyk (1998-2017), Joanna Strońska-Przybyła (2017-2022).

Oddział Pszczyna - galeria