U źródeł Wisły
U źródeł Wisły - wstęp
Potężny władca gór Karpat, miał czterech synów: Tatra, Pienina, Beskida i Stoła. Po śmierci ojca, bracia podzielili jego państwo między siebie. Beskid otrzymał krainę ku zachodowi, gdzie pojął za żonę Boranę – władczynię borów i zwierzyny. Mieli oni dwie córki Czarnochę i Białkę, które miały sprawować opiekę nad wodami i rybami oraz syna Łana, opiekującego się łąkami i polami. Po śmierci matki rodzeństwo rozeszło się w różne strony. Łan użyźniał łąki i zasiewał pola, Czarnocha udała się w kierunku łagodnej pochyłości góry, ku południowi i wolnym krokiem zstępowała ze zbocza, a Białka podążyła ku północy i żwawo zbiegała, nie zważając na skały i przepaście.
U źródeł Wisły - granica na Wiśle
W 1772 roku, w wyniku I rozbioru, część terytorium Polski została podzielona pomiędzy Prusy, Austrię i Rosję. W podziale tym Wiśle przypadła po części rola granicy państwowej. Największa polska rzeka rozgraniczała bowiem terytoria Prus i Austrii oraz Rzeczypospolitej. Granica prusko-austriacka na Wiśle rozpoczynała się w okolicach miejscowości Zarzecze, a kończyła w miejscu ujścia Przemszy.
U źródeł Wisły - regulacja rzeki
W pierwszej połowie XIX wieku większość europejskich krajów rozpoczęła planową regulację swoich największych rzek. Dążenia do usystematyzowania koryt rzecznych dotyczyły między innymi Sekwany, Renu, Łaby czy Dunaju. W drugiej połowie tego stulecia zaczęły także powstawać pierwsze plany regulacji Wisły, podzielonej w wyniku traktatów rozbiorowych pomiędzy Austrię i Prusy. Plany te obejmowały również interesujący nas odcinek górnej Wisły.
U źródeł Wisły - Jezioro Goczałkowickie
Górski charakter rzeki Wisły w górnym jej biegu, nieuregulowane i niezabudowane koryto oraz znaczne opady były przyczyną katastrofalnych w skutkach powodzi, dlatego też już czasach pruskich rozpoczęto prace regulacyjne. Przyczyniło się to do znacznego usystematyzowania koryta, natomiast w dalszym ciągu nie zapobiegało powodziom. Na polecenie Ministerstwa Komunikacji w 1947 roku Dyrekcja Okręgowa Dróg Wodnych w Krakowie, aby stworzyć możliwość zaopatrzenia w wodę Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego oraz zlikwidować zagrożenie powodziowe, rozpoczęła pracę nad budową zbiornika wodnego na rzece Wiśle pod Goczałkowicami. Na miejsce budowy sztucznego jeziora wytypowano teren pomiędzy Strumieniem a Goczałkowicami.
U źródeł Wisły - przeprawy przez Wisłę
Niezbędnym elementem regulacji Wisły była budowa mostów i kładek. W górnym odcinku rzeki, ze względu na jej górski charakter znacznie więcej jest drewnianych kładek i pieszych przepraw niż dużych konstrukcji łączących dwa brzegi. Na odcinku od źródeł Wisły do Oświęcimia naliczyć można około 60 różnych przepraw przez rzekę, posiadających ogromne znaczenie komunikacyjne i gospodarcze. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, znaczenia nabrała konieczność stałego połączenia Górnego Śląska ze Śląskiem Cieszyńskim.
U źródeł Wisły - Wisła w gospodarce
Trudno przecenić gospodarcze znaczenie Wisły. Od tysięcy lat służy mieszkańcom ziem obecnej Polski jako źródło wody pitnej oraz bogaty rezerwuar ryb i zwierząt, gromadzących się w jej korycie i wzdłuż jej brzegów. Doniosłą rolę spełnia Wisła w polskim rolnictwie. Wykorzystanie rzeki w tej gałęzi gospodarki przyczynia się do intensyfikacji produkcji rolnej w dorzeczu Wisły. Choć paradoksalnie może także doprowadzić do szkód w uprawach w wyniku lokalnych podtopień lub okresowych powodzi. Na terenie Górnego Śląska Wisła służy również zakładom przemysłowym regularnie pobierającym wodę z rzeki w celach produkcyjnych.
U źródeł Wisły - turystyka
Źródła Wisły znajdują się w bardzo malowniczym i atrakcyjnym turystycznie Beskidzie Śląskim. Koniec XIX i początek XX wieku to okres, kiedy w lasach wiślańskich bawiła się arystokracja austriacka, w tym przedstawiciele rodu Habsburgów, właścicieli Komory Cieszyńskiej. Stąd wytyczano wtedy liczne leśne ścieżki i drogi, a przede wszystkim budowano schroniska górskie. W 1893 roku niemiecka inteligencja założyła towarzystwo o charakterze turystycznym i sportowym o nazwie Beskidenverein.